ยิ่งลด ยิ่งอ้วน ปัญหาของคนลดน้ำหนักที่ไม่มีใครอยากพบเจอนั่นก็คือ น้ำหนักขึ้นๆ ลงๆ ยิ่งลดยิ่งอ้วน ลดแต่น้ำหนักเพิ่มขึ้น หรือที่เรียกกันว่า โยโย่เอฟเฟกต์ เพราะฉะนั้นการลดน้ำหนักอย่างถูกวิธีคือสิ่งสำคัญที่ไม่เพียงช่วยให้รูปร่างดี สุขภาพแข็งแรง ยังช่วยให้ไม่ต้องกังวลกับปัญหาโยโย่ เอฟเฟกต์ในระยะยาว
ทำไมยิ่งลดน้ำหนักกลับยิ่งอ้วน
การลดน้ำหนักแล้วกลับมาอ้วนอีกครั้ง มีลักษณะที่แตกต่างจากการ ลดน้ำหนักที่คงที่ ลักษณะของการลดน้ำหนักแล้วกลับมาอ้วน ได้แก่
1. การลดน้ำหนักแบบรวดเร็ว ในการลดน้ำหนักที่รวดเร็ว เรามักลดปริมาณอาหารและพลังงานเพื่อให้ลดน้ำหนักได้เร็วขึ้น ร่างกายอาจสูญเสียมวลกล้ามเนื้อ เนื่องจากใช้ไขมันและโปรตีนกล้ามเนื้อในการให้พลังงาน
2. ความเครียดและความหิว การลดน้ำหนักที่รวดเร็วอาจทำให้ร่างกายสร้างคอร์ติซอลเพิ่มขึ้น ซึ่งมีผลทำให้คุณรู้สึกอิ่มและควบคุมไม่ได้ จนทำให้คุณกินอาหารมากขึ้นเมื่อกลับมาทานปกติ
3. การเปลี่ยนแปลงของฮอร์โมน การลดน้ำหนักที่รวดเร็วอาจทำให้ฮอร์โมนเปลี่ยนแปลง เช่น ฮอร์โมนคอร์ติซอลและเรลิน ที่ส่งผลให้ความอยากอาหารเพิ่มขึ้น และการเก็บไขมันมากขึ้นเมื่อกลับมาทานอาหารมากขึ้น
4. สภาวะแข็งแรงการลดน้ำหนักอย่างรวดเร็วอาจทำให้ร่างกายเข้าสู่สภาวะแข็งแรง ที่ทำให้คุณรับประทานพลังงานมากขึ้นเมื่อกลับมาทานอาหารเป็นปกติอีกครั้ง
5. การคืนน้ำหนัก หลังจากการลดน้ำหนัก บางคนอาจกลับมากินอาหารมากขึ้นและเริ่มคืนน้ำหนักได้ ซึ่งทำให้สัญญาณของร่างกายหลับตาลึกลงและเกิดการสะสมไขมัน
6. การเปลี่ยนแปลงในพฤติกรรมการกิน คนบางคนอาจเริ่มทานอาหารเดิมอีกครั้งหลังจากการลดน้ำหนัก ทำให้พฤติกรรมการกินแบบเดิมกลับมาเป็นปกติ
ไขข้อข้องใจ ทำไมถึง “โยโย่”
ลองเช็กดูว่าคุณมีพฤติกรรมเหล่านี้หรือเปล่า
– โหมออกกำลังกายหนัก
– อดมื้อกินมื้อ
– งดกินคาร์โบไฮเดรตและไขมัน
– กินแต่ผักและผลไม้อย่างเดียว
พอทำแบบนี้ติดต่อกันร่างกายจะปรับตัวเพื่อให้คุ้นชินกับอาหารที่กินเข้าไป ระบบเผาผลาญจะลดการทำงานน้อยลง เสี่ยงต่อภาวะขาดสารอาหาร ร่างกายผอมลงสูญเสีย มวลกล้ามเนื้อมาก และถ้าคุณหยุดพฤติกรรมนี้เมื่อไรน้ำหนักจะพุ่งขึ้นอย่างรวดเร็วเจอกับ ภาวะ “โยโย่” ระบบเผาผลาญพัง กลับมาอ้วนเหมือนเดิมลดน้ำหนักยาก และกว่าร่างกาย จะกลับมาปกติก็ต้องใช้เวลาฟื้นฟูอีกนาน
วิธีลดน้ำหนักแบบไม่กลับมาอ้วนอีก
สำหรับสุขภาพและเป้าหมายในการลดน้ำหนักในระยะยาว การลดน้ำหนักแล้วกลับมาอ้วนอีกครั้งมักไม่ดีเพราะมีผลกระทบต่อสุขภาพที่มีความเสี่ยงมากขึ้นได้ และไม่สามารถรักษาผลลัพธ์ที่ดีในระยะยาวได้ ดังนั้น
ควรเน้นการลดน้ำหนักอย่างเป็นระบบและคงที่ เพื่อรักษาสุขภาพที่ดีและความรู้สึกความพึงพอใจต่อร่างกายของคุณ
1. พักผ่อนให้เพียงพอ การพักผ่อนเป็นสิ่งสำคัญที่ช่วยลดความเครียดและความกังวล ซึ่งเป็นปัจจัยที่ส่งผลต่อพฤติกรรมการกิน
2. การออกกำลังกายแบบที่ถูกใจ ควรเลือกกิจกรรมที่คุณชื่นชอบและสามารถทำได้ตลอดเวลา การออกกำลังกายควรเป็นส่วนของวิถีชีวิตที่ถาวร
3. การกินอาหารสมดุล ควรรับประทานอาหารที่มีประโยชน์สำหรับร่างกาย และควรหลีกเลี่ยงอาหารที่มีปริมาณน้ำตาลและไขมันสูง
4. การรับประทานอาหารอย่างมีสติ การรับรู้รสชาติและการอิ่มหลังจากการทานอาหารที่มีคุณค่าทางโภชนาการสูงช่วยลดความอยากอาหารเพิ่มเติม
5. การบริหารจัดการความเครียด การใช้เทคนิคการบริหารจัดการความเครียด เช่น การทำโยคะหรือการพักผ่อนสามารถช่วยลดความหิวเนื่องจากความเครียด
6. ได้รับการสนับสนุนจากครอบครัว หรือกลุ่มสนับสนุนสามารถช่วยให้คุณมีกำลังใจในการรักษาน้ำหนักที่ดี
การลดน้ำหนักและรักษาน้ำหนักที่ดี ควรเป็นกระบวนการที่ยั่งยืนและเป็นส่วนของการดูแลสุขภาพภายในระยะยาว การเปลี่ยนแปลงพฤติกรรมการกินและการออกกำลังกายจะทำให้สุขภาพกายและใจย่อมดีขึ้นอย่างชัดเจน ห่างไกลโรคร้ายที่อาจเกิดขึ้นในอนาคต
